ÇİNKO HAKKINDA HERŞEY

20.05.2018
2.153
ÇİNKO HAKKINDA HERŞEY
REKLAM ALANI

ÇİNKONUN BEBEK VE ÇOCUK BESLENMESİNDEKİ ÖNEMİ

HOCAM ÇİNKO EKSİKSE NE OLUR?

İştahsızlık, ishal, boy kısalığı, kilo alamama, karaciğer ve dalak büyümesi, yaralarının iyileşmesinde gecikme, sivilce, deride çatlaklar, parmak uçlarında soyulma, tırnaklarda kırılma, tırnaklarda beyaz lekelenmeler, öğrenme güçlüğü, okul başarısında düşme, konsantre olamama, koku almaza bozulma, tat almada bozulma, görme bozuklukları, toprak, buz, kağıt, kil, kalem ucu, saç yeme, sık enfeksiyon geçirme, ileriki yaşlarda kalp hastalığı, şeker hastalığı, bunama, depresyon, kanser riskinde artma.


HANGİ GIDALAR ÇİNKO AÇISINDAN ZENGİNDİR?

Etler (yağsız sığır eti, domuz eti, karaciğer), süt ürünleri (yağsız süt, peynir), maya ve mayalı buğday ekmeği ve ekmek ürünleri, buğday tohumu, tam taneli tahıllar, kümes hayvanları (koyu etli-gezen tavuk, hindi), yumurtalar, kabuklu deniz ürünleri (istiridye, midye, karides), tohumlar (kabak, ayçiçeği, kabak, karpuz, mercimek), yemişler (fındık, fıstık, cevizler, Brezilya fıstığı, çam fıstığı), kuru fasulye çinko açısından zengin gıdalardır. Gıdaların çinko içeriği pişirme ile değişmektedir ve beslenmedeki diğer bileşiklerin varlığı çinkonun yararını etkilemektedir. Rafine edilmeyen tahıl ve kurubaklagiller çinko açısından zengin olsada içeriklerinde ki yüksek fitat oranları çinkonun emilimini azaltır. Beyaz etlerde çinko kırmızı etten azdır. Sucuk ve salam gibi işlenmiş gıdalarda çinko oranı düşüktür. Çinkonun hayvansal proteinlerin fazla olduğu gıdalardan emilimi bitkisel proteinlerin olduğu ürünlerden daha kolaydır. Hayvansal gıdalardaki çinkonun yararı bitkisel kaynaklardan daha fazladır. Mayalanmış tahıl ekmeklerindeki çinko vücutta, mayalanmamış olanlardaki çinkodan daha etkilidir.

Walsh, C.T., Sandstead, H.H., Prasad, A.S., Newberne, P.M., Fraker, P.J., 1994. Zinc: health effects and research priorities for the 1990s. Environmental Health Perspectives 102(2): 5-46


PEKİ HOCAM ÇOCUĞUMDA ÇİNKONUN EKSİK OLDUĞUNU NASIL ANLARIM?

Beslenmesinde et, süt gibi temel gıda maddeleri eksik olan çocuğunuzda iştahsızlık, boy uzamasında kilo alımında gerilik, tırnak bozuklukları, dilinde renk ve şekil değişiklikleri, parmak uçlarında soyulma, dudak kenarında çatlaklar, ishalinde uzama gibi şikayetler varsa çocuğunuzda çinko eksik olabilir. Doktor kontrolüne götürmeniz önerilir.


DOKTORA GÖTÜRDÜM AMA KAN TESTİ YAPMADAN ÇİNKO İLACI BAŞLADI, NEDEN? KAN TESTİ YAPMASI GEREKMEZ MİYDİ?

Bu her zaman gerekli değildir. Dünya genelinde olduğu gibi ülkemiz topraklarınında çinkodan fakir olduğu gerçeğini göz önünde bulundurduğumuzda bu toprakta yetişen yiyeceklerin, bu topraktaki bitkilerle beslenen hayvanların etlerininde çinkodan fakir olacağı ön görülebilir. Tüm bu bilgiler ışığında klinik bulgularla çinko eksikliği tanısı koyulabilir ve tedavi başlanarak takip önerilebilir. Her zaman kan testi yapılmasına gerek yoktur.


ÇOCUĞUM İSHAL OLDU DOKTOR ÇİNKO İLACI BAŞLADI. NEDEN?

İshalli hastalıklar gerek hastalık sürecinde gerekse hastalık sonrasında besinlerle alınan çinkonun vücuda emilmesine engel olur. Böylece çinko eksikliği gelişebilir. Çinko eksikliği; ishalin süre ve sayısının uzamasına, hastaneye yatırılacak derecede ağırlaşmasına zemin hazırlayabilir. Bu nedenle bir çok resmi sağlık örgütü ishalli hastalıklarda çinko desteği önermektedir. Çocukların ishal döneminde iştahıda kapanacağı için çinko içeren besin alımları dahada düşer ve çinko ihtiyacı giderek artar.


PEKİ, NE KADAR ÇİNKO VERMELİYİZ?

Çinko eksikliğinin yarattığı zararın büyüklüğüne bağlı olarak 3 ay ile 6 ay arasında kesintisiz çinko takviyesi önerilir. Günlük verilecek miktarı doktorunuz belirleyecektir.


VİTAMİN ŞURUBU KULLANSAM ÇİNKO EKSİKLİĞİ DÜZELMEZ Mİ?

Çinko bir vitamin değil vücutta üretilmeyen ve dışarıdan alınması şart olan bir elementtir. Çoklu vitamin şurupları içerisinde yer almayabilir, yer alsa da önerilen miktarda olmayabilir. Bu nedenle ayrıca çinko içeren ilaç kullanması gerekebilir. Pek tabi ki bilinçsiz vitamin kullanımının yararı olmayacak, çocuklarsa bu gereksiz ilaç uygulamasının riskine maruz kalacaklardır.


BAZI DEMİR İLAÇLARININ İÇERİSİNDE ÇİNKODA BULUNUYOR, BERABER VERMENİN BİR ZARARI OLUR MU?

Yapılan araştırmalar demir eksikliği (kansızlık) olan çocuklarda beraberinde çinko eksikliğininde olduğunu ve hatta çinko eksikliğinin demir eksikliğini ağırlaştırdığını göstermiştir. Bu nedenle bazı ilaç firmaları demir şuruplarının (kan şurupları) içerisine çinko ilavesi yapmaktadırlar. Ancak çinkonun demir ile birlikte mi yoksa tek başına mı verileceğine çocuğunuzu değerlendiren hekim karar verir. Çinko içeren demir ilaçlarının sadece demir içeren ilaçlardan daha üstün olduğu söylenemez.


ÇİNKO EKSİKLİĞİ ANLATTIĞINIZ KADAR SIK GÖRÜLEN BİR HASTALIK MI?

Dünya genelinde yaklaşık 2 milyar kişi çinko eksikliğinden etkilenmektedir. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) yılda 800.000 insanın çinko eksikliğine bağlı olarak ölmekte olduğunu ve bunun 450.000’inin 5 yaşın altındaki çocuklar olduğunu belirtmiştir.


Uzm. Dr. Attila Alp GÖZÜBÜYÜK

REKLAM ALANI
YAZAR BİLGİSİ
YORUMLAR

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.